Bir Osmanlı Coğrafyacısı İşbaşında

Kâtib Çelebi hiç şüphesiz 17. yüzyıl Osmanlı kültürünün en meşhur şahıslarındandır. Çığır açmış eseri Keşfü’z-zunûn gibi, “Osmanlıların coğrafya literatürünün başyapıtı” unvanına sahip Cihannümâ’sı da, Mizânü’l-hakk yanında, hem İslam coğrafyasında hem de Batı Avrupa’da ciddi bir ilgiye mazhar olmuş, ilim ve fikir çevreleri tarafından birer referans kaynağı olarak kullanılmıştır. Bu çok yönlü bilim adamına olan ilgi derinleşerek devam etmektedir.

Avrupa kaynaklarıyla temasının, Kâtib Çelebi’nin düşüncesi, dünya tasavvuru ve metodu üzerinde nasıl bir etkiye yol açtığına özel bir önem atfetmek gerekir; bilhassa bir bilimdalı olarak coğrafyanın gelişimi ve metottaki muhtemel değişiklikler dikkate alındığında. Gottfried Hagen, Cihannümâ üzerinden bir 16. yüzyıl Osmanlı âliminin dönemini, çalışma tarzını ve bir eseri ortaya koyuş şeklini titizlikle incelediği bu çalışmasıyla, Kâtip Çelebi’nin Osmanlı düşünce dünyasındaki yerine ışık tutuyor.

Elinizdeki eser, ülkemizdeki Osmanlı-Türk düşüncesi araştırmalarına eklenecek kıymetli bir halka.